SATYRYKON LEGNICA 2023 rys. Xiaoqiang Hao (Chiny)
Papcio Chmiel i Jego Podopieczni
To już ostatnia szansa obejrzenia wystawy z cyklu Galeria Komiksu zatytułowanej Papcio Chmiel i Jego Podopieczni w pawilonie Muzeum Karykatury – Galeria Przy Plaży, na Bulwarze gen. Pattona. Czynna będzie tylko do niedzieli 28 października.
Wystawa prac Henryka Jerzego Chmielewskiego ps. Papcio Chmiel. Na ekspozycji znalazły się m.in. plansze popularnego komiksu „Tytus, Romek i A’Tomek” oraz albumów historycznych. W 2016 r. minęło 50 lat od ukazania się Księgi I przygód niesfornego szympansa Tytusa w wersji książkowej, zatytułowanej „Tytus, Romek i A’Tomek: Tytus harcerzem”, a w 2017 r. obchodziliśmy 60. rocznicę jego narodzin na łamach tygodnika „Świat Młodych”. Rok 2018 to z kolei jubileusz Mistrza polskiego komiksu – Papcia Chmiela, który w czerwcu świętował swoje 95. urodziny. Wystawa prezentuje prace z kolekcji Artysty oraz ze zbiorów Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego.
***
Henryk Jerzy Chmielewski ps. Papcio Chmiel (ur. 7 czerwca 1923 r. w Warszawie). Grafik, rysownik, publicysta, twórca komiksów, plakatów. Uczestnik Powstania Warszawskiego w 7 Pułku Piechoty AK „Garłuch” (ps. Jupiter), członek Związku Polskich Artystów Plastyków (1956), Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Środowiska Żołnierzy 7 Pułku Piechoty Armii Krajowej „Garłuch” (1983).
W latach 1950–1956 studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom uzyskał w 1956 r. w pracowni prof. Henryka Tomaszewskiego. Jako rysownik zadebiutował w 1947 r. w czasopiśmie „Świat Przygód” przekształconym w 1949 r. w „Świat Młodych”. W redakcji pisma pracował jako grafik i publicysta do 1983 r., a publikował na jego łamach do 1992 r.
Jest twórcą kontynuacji publikowanej w „Świecie Przygód” serii komiksowej „Sierżant King z królewskiej konnicy” (1947) oraz komiksów własnego autorstwa, które ukazywały się w tym czasopiśmie, m.in.: „Szczudełko i Sadełko” (1948), „Barbarka Figlarka” (1948) oraz w „Świecie Młodych”, m.in.: „Półrocze bumelanta” (1951), „Witek Sprytek” (1955–1956), „Cyrk Bum! tarara” (1957), „Anka Telemanka” (1969), „Kapitan Mewka” (1970–1972), „Roz i Bitek” (1974 i 1977). Wspólnie z Barbarą Tylicką jest autorem książki dla dzieci „Generał Ciupinek” (1965), do której wykonał ilustracje. Napisał również autobiografię „Urodziłem się w Barbakanie” (1999), jej ciąg dalszy – „Tytus zlustrowany” (2006) oraz wersję uzupełnioną – „Tarabanie w Barbakanie” (2013).
Największą popularność przyniósł mu komiks „Tytus, Romek i A’Tomek” publikowany na łamach „Świata Młodych” od 1957 r., następnie od 1966 r. wydawany w formie książkowej. Do tej pory ukazało się 31 Ksiąg, a także wiele albumów z przygodami Tytusa, Romka i A’Tomka, wydanych w łącznym nakładzie kilkunastu milionów egzemplarzy. Wizerunek trójki bohaterów wykorzystano dotąd w wielu produkcjach, m.in.: plakatów, znaczków pocztowych, kubków, figurek, lalek, sztuk teatralnych, słuchowiska CD na podstawie Księgi XIII, nagrania fonicznego z Ksiąg I, II, III oraz filmów animowanych. Na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Łodzi każdego roku wręczana jest plakietka z portretem Tytusa „Doctor Humoris Causa – za zasługi dla komiksu”. Tytus jest maskotką organizowanego w Opolu Festiwalu Filmów dla Dzieci „Zero Nudy”. Przy Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 87 im. 7 PP AK „Garłuch” w Warszawie powołano kapitułę Dyplomu Tytusa, która nagradza uczniów za ich sukcesy.
Tytus, Romek i A’Tomek są także bohaterami wydawanych ostatnio albumów historycznych „…z wyobraźni Papcia Chmiela narysowanych” (2009–2014) oraz „Elemelementarza” (2015).
Henryk Jerzy Chmielewski jest laureatem Złotego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, który otrzymał w 2007 r., oraz Orderu Uśmiechu. W 2009 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2013 r. – medalem „Zasłużony dla Warszawy”.
Opracowanie biogramu: Piotr Kułak