Wolne żarty w Muzeum Karykatury

Pomysł na Muzeum Karykatury zrodził się w latach 60. w głowie Eryka Lipińskiego (1908-1991), dziennikarza, karykaturzysty i satyryka, założyciela (w 1935 r.) i redaktora naczelnego tygodnika satyrycznego „Szpilki”, Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Dziś Muzeum nosi Jego imię.

Lipiński przez lata gromadził prace z myślą o Muzeum, starał się o darowizny i zbierał fundusze pozwalające na powiększanie zbioru. Muzeum Karykatury powstało we wrześniu 1978 r., początkowo jako oddział Muzeum Literatury. Pierwsze wystawy odbywały się w galerii tygodnika „Szpilki”. Po pięciu latach, w 1983 r. przeniosło się do opuszczonej oranżerii Pałacu Prymasowskiego przy ul. Koziej 11. Uzyskanie praw do budynku i zdobycie funduszy na jego remont wymagało wielkiego wysiłku ze strony Lipińskiego jako dyrektora placówki oraz współpracowników. Pierwszą wystawę we własnej siedzibie, zatytułowaną „Najlepsze prace w zbiorach Muzeum Karykatury”, otwarto w końcu października 1983 r.

Za życia Eryka Lipińskiego wernisaże uświetniali znani twórcy, a nawet politycy, wśród których pojawiał się Józef Cyrankiewicz. Na co dzień Muzeum odwiedzało wiele zaprzyjaźnionych osób. Dziś, jak komentuje jego wieloletni pracownik Leszek Mozolewski („Zwykłe życie” nr 30/2023, numer poświęcony „Szpilkom”), życie towarzyskie młodych przeniosło się do Internetu.

Muzeum zajmuje parter i piętro o niewielkiej w sumie powierzchni (pracownicy gnieżdżą się w klitkach), jednak zdołano zgromadzić w nim ponad 25 tys. prac. Oczywiście, nie pokazuje się wszystkiego na raz, ale stopniowo na wystawach tematycznych, zmienianych po pięć i więcej razy w roku. Nasza grupa z Oddziału Warszawskiego SDRP obejrzała, w towarzystwie dwóch przewodników (dziękujemy), wystawę „Wolne żarty. Humor lat 90.” . Kilka migawek przypomina, z czego śmialiśmy się w tamtym czasie.

Hanna Świeszczakowska

Zdjęcia: Daniela Derewnicka-Krawczyńska

Muzeum Karykatury, rys. Jacek Frankowski, seria „Polskie ZOO”;

Muzeum Karykatury, rys. Michał „Śledziu” Śledziński, („Secret Service” 6/1995);

Muzeum Karykatury, projekt okładki Krzysztof Konopielski („Szpilki” 1/1992);