Międzynarodowy Dzień Teatru: Patrząc w przyszłość w niespokojnych czasach

Wraz z nadejściem Dnia Teatru 2024 Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Teatralnych jest głęboko zaangażowane w przygotowania do 30. Światowego Kongresu Krytyki Teatralnej, który odbędzie się w dniach 20–26 maja w Brnie w Czechach. Będzie to pierwszy Kongres i Zgromadzenie Ogólne tej globalnej organizacji od czasu, gdy pandemia Covid-19 zmusiła wszystkich do ponownego przemyślenia natury przedstawień teatralnych, obecności i nieobecności oraz wpływu przebywania „w pomieszczeniu, w którym to się dzieje”.

Oprócz prowadzenia spraw stowarzyszenia, które obejmują wybór nowego zarządu i władz, zgromadzeni krytycy teatralni będą realizować plan rzecznictwa na rzecz przyszłości teatru i krytyki teatralnej. Podczas Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego organizacja dokona przeglądu zmian statutowych, których celem jest pomoc w znalezieniu i promowaniu kolejnego pokolenia międzynarodowych liderów myśli teatralnej. Wręczając podczas Kongresu swoją prestiżową nagrodę Thalia Erice Fischer-Lichte, IATC połączy także przeszłość i teraźniejszość, honorując pracę jednej z naszych wielkich światowych myślicielek w dziedzinie teatru i performansu.

Ponieważ organizacja patrzy w przyszłość, IATC zbada także teraźniejszość przez pryzmat przeszłości. Aby uczcić setną rocznicę śmierci Franza Kafki, IATC zorganizuje konferencję na temat „Prawdy” w kafkowskim świecie teatru, podczas której będziemy badać, w jaki sposób obawy czeskiego pisarza dotyczące tożsamości i kondycji ludzkiej stały się rzeczywistością w świecie wyobcowania i alternatywnych „faktów”.

Odzwierciedlając nasze zbiorowe człowieczeństwo, teatr ukazuje nasze triumfy i cierpienia, naszą złożoność i sprzeczności. Sztuka oparta na współpracy skupia artystów różnych typów, aby tworzyć historie, które rezonują na poziomie osobistym z widzami. Niezależnie od tego, czy poprzez katharsis w obliczu tragedii, czy też ulgę w komedii, teatr wzmacnia wspólne poczucie człowieczeństwa, niwelując podziały i budując wspólnotę.

W czasach globalnego napięcia zdolność adaptacji i odporność teatru nabierają jeszcze większego znaczenia. Ta forma sztuki ewoluuje, aby sprostać współczesnym wyzwaniom, przyjmując nowe tryby i narracje, aby zachować aktualność. Różnorodność teatru – od klasycznego po eksperymentalny – sprawia, że pozostaje on środkiem wyrazu o szerokim zasięgu, oferującym każdemu coś dla siebie.

Międzynarodowy Dzień Teatru przypomina nam o kluczowej roli teatru w ochronie dziedzictwa kulturowego i promowaniu prawdziwych więzi międzyludzkich w coraz bardziej cyfrowym świecie. Intymność występów na żywo sprzyja empatii, zrozumieniu i poczuciu wspólnoty, co jest niezbędne w przeciwdziałaniu izolacji tworzonej przez ekrany i technologię.

Teatr może być ważną platformą dla marginalizowanych i niedostrzeganych. Podważa normy społeczne, stawia czoła niesprawiedliwościom i stymuluje dialog. Teatr ma moc inspirowania zmian – od przełomowych dzieł poruszających kwestie rasy, płci i seksualności po produkcje ilustrujące zapomniane historie.

Międzynarodowy Dzień Teatru wzywa nas również do ukazywania przeszkód stojących przed społecznością teatralną, szczególnie uwydatnionych przez niszczycielski wpływ pandemii. Odporność tej społeczności w obliczu przeciwności losu – poprzez przedstawienia wirtualne i plenerowe – pokazała nieustępliwego ducha teatru.

Patrząc w przyszłość, wspieranie i pielęgnowanie wschodzących talentów ma kluczowe znaczenie dla dalszego tętniącego życiem teatru. Inwestycje w edukację artystyczną i zapewnianie możliwości początkującym artystom zapewnią trwałe znaczenie tej wielowiekowej sztuki. Uczynienie teatru bardziej dostępnym i włączającym pomoże pokonać bariery, czyniąc go bardziej uniwersalnym ucieleśnieniem ekspresji.

Niech Międzynarodowy Dzień Teatru stanie się świadectwem niezłomności ludzkiego ducha. Niech potwierdzi naszą zdolność do kreatywności, empatii i odporności. W świecie podzielonym politycznie i ideologicznie niech teatr zespoli nas w człowieczeństwie.

Jeffrey Eric Jenkins jest prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (AICT-IATC), profesorem i kierownikiem studiów teatralnych na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign oraz członkiem wydziału Discovery Partners Institute w Chicago (Twitter: @crrritic; e-mail : jej@illinois.edu).