SATYRYKON LEGNICA 2024 Grand Prix rys. Paweł Kuczyński
„Siłaczki” Warszawy
Bohaterki dnia codziennego… Dwie z nich – wybrane spośród kilkuset zgłoszonych – zostały Warszawianką Stulecia i Warszawianką roku 2018. To Irena Sendler i Anna Ojer.
Jakże różne! Działające w sytuacji wymagającej ogromnej, heroicznej odwagi, kiedy nie lękając się śmierci ratowały innych (to Warszawianka Stulecia), ale także potrafiące zorganizować i uaktywnić tysiące osób – nie tylko w swojej „lokalnej ojczyźnie”, ale w całej Polsce – aby pomagać rodzicom dzieci przebywających w Centrum Zdrowia Dziecka (to Warszawianka 2018).
Kapituła, której przewodniczyła Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy nominowała w każdej kategorii 10 wspaniałych.
Do tytułu Warszawianki Stulecia nominowano: Justynę Budzyńską-Tylicką (1867- 1936), Wandę Gertz (1896 – 1958), Stefanię Grodzieńską (1914 – 2010), Zofię Kuratowską (1931 – 1999), Agnieszkę Osiecką (1936 -1997), Irenę Sendler (1910 – 2008), Halinę Skibniewską (1921 – 2011), Marię Skłodowską-Curie (1867- 1934), Danutę Szaflarską (1915 – 2017), Wandę Traczyk-Stawską (1927-…). W kategorii Warszawianka Roku nominowano: Sylwię Chutnik, Agatę Diduszko-Zyglewską, Leylę Elsanovą, Martynę Goździuk, Krystynę Jandę, Dorotę Łoboda, Annę Ojer, Maję Ostaszewską, Natalię Szcześniak, Wandę Traczyk-Stawską.
Zwyciężczynie wybrali warszawiacy. Poznaliśmy je 25 października br. podczas uroczystej gali w Teatrze Studio.
O wielu z nich pewnie nie wszyscy byśmy dowiedzieli się, gdyby stołeczny ratusz nie podchwycił inicjatywy prezes Towarzystwa Przyjaciół Warszawy (też kobiety), aby powrócić do przyznawania tytułu Warszawianki Roku. Przyznawał go Warszawski Ośrodek Radiowo-Telewizyjny z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet w latach 1967 – 1981.
Rok 2018 był znakomitym czasem ku temu, aby obok tytułu Warszawianki Roku, przyznać tytuł Warszawianki Stulecia. 100 lat temu kobiety w Polsce uzyskały prawa wyborcze, a Sejm RP ogłosił Rok Praw Kobiet. A Polska odzyskała niepodległość.
„Warszawa nagradza tych, którzy pracują dla innych. Dostrzeżono i doceniono wpływ na nasze miasto kobiet niezwykłych, odważnych i zaangażowanych w pomoc najbardziej potrzebującym” – cieszyła się Ewa Malinowska-Grupińska. A obecni na gali – obecna prezydent stolicy, Hanna Gronkiewicz-Waltz i prezydent elekt, Rafał Trzaskowski - mówili „jednym głosem”. „Warszawa to miasto kobiet. To najbardziej aktywne mieszkanki stolicy. To kobiety, które zmieniają otaczającą nas rzeczywistość na lepszą”. Ale tak naprawdę te kobiety są nie tylko bohaterkami – są lub były żonami, matkami, pracowały zawodowo. I wszystkie uznają, że to co robią nie jest bohaterstwem. Tylko, jak opisać i do końca ocenić wszystko to, co zrobiła i nadal robi Wanda Traczyk-Stawska?
Barbara Janiszewska
LAUREATKI
Irena Sendlerowa. Warszawianka Stulecia
Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, dama Orderu Orła Białego i Orderu Uśmiechu, ocaliła życie ponad 2500 dzieci, organizując ich ewakuację z żydowskich rodzin z terenu getta warszawskiego. Jednocześnie do swoich wybitnych osiągnięć na rzecz ratowania ludzkiego życia podchodziła z niespotykaną wręcz skromnością i pokorą, przynależną tylko prawdziwym bohaterom.
Przez całe swoje życie niosła pomoc potrzebującym – była pielęgniarką podczas powstania warszawskiego, a po zakończeniu wojny naczelniczką Wydziału Opieki Społecznej, działała także w Lidze Kobiet, przewodniczyła komisjom ds. wdów i sierot oraz ds. zdrowia w Stołecznej Radzie Narodowej.
Historia jej życia to dowód niewyobrażalnej wręcz odwagi, bohaterstwa, niezłomności ducha i najprawdziwszego dobra.
Anna Ojer. Warszawianka Roku
W sposób godny podziwu wyzwala w innych bezinteresowną chęć niesienia pomocy, udowadniając przy tym, że prawdziwie zaangażowana osoba może pobudzić do działania tysiące innych ludzi. Założona przez nią grupa wsparcia dla rodziców chorych dzieci z Centrum Zdrowia Dziecka niesie pomoc nie tylko materialną, ale także duchową – tym samym, poprzez swoją działalność, przywraca wiarę w drugiego człowieka. Jej zasługi dla lokalnej społeczności są nieocenione – w bezprecedensowy sposób łączy ludzi w czynieniu dobra, stając się wzorem dla nas wszystkich.
NOMINOWANE DO TYTUŁU WARSZAWIANKI ROKU
Sylwia Chutnik
Za konsekwentne dążenie do poprawy sytuacji matek w Polsce. Za wkład w budowę społeczeństwa obywatelskiego oraz za to, że Warszawę uczyniła bohaterką swoich felietonów i książek.
Agata Diduszko-Zyglewska
Za realny wpływ na warszawską kulturę i życie warszawiaków. Za zaangażowanie w problemy mieszkańców Powiśla. Za walkę o prawa kobiet oraz troskę o sprawy uchodźców.
Leyla Elsanova
Za płynącą z głębi serca chęć niesienia pomocy. Za działanie na rzecz imigrantów oraz wspieranie ich w odnajdowaniu się w nowej rzeczywistości.
Martyna Goździuk
Za bezgraniczną miłość do stolicy. Za aktywizację Warszawskiej Pragi. Za propagowanie gwary Warszawskiej i inicjatywy związane z lokalną społecznością.
Krystyna Janda
Za wierność prawdzie. Za walkę o równouprawnienie kobiet. Za walkę o demokrację i praworządność w Polsce. Wreszcie za nieustające, trwające od wielu lat, zaangażowanie w rozwój kultury w stolicy.
Dorota Łoboda
Za walkę na rzecz poprawy jakości edukacji w naszym kraju. Za energię, z którą aktywizuje lokalną społeczność oraz za bezinteresowne działanie na rzecz potrzebujących dzieci z dzielnicy Żoliborz.
Maja Ostaszewska
Za odważne wyrażanie swoich poglądów. Za aktywny udział w społecznych akcjach na rzecz praw i wolności kobiet. Za działania na rzecz ochrony środowiska oraz praw zwierząt. Za publiczną obronę demokracji w Polsce.
Natalia Szcześniak
Za promowanie dobrych wzorców w otaczającej nas tkance urbanistycznej. Za odkrywanie Warszawy na nowo poprzez ukazywanie jej architektonicznych perełek. Za propagowanie wiedzy o wyjątkowych miejscach w stolicy.
Wanda Traczyk-Stawska
Za nieprzerwane, pełne poświęcenia wykonywanie rozkazu. Za pielęgnowanie pamięci o powstańczej i cywilnej ludności Warszawy. Za nieustającą opiekę nad Cmentarzem Powstańców Warszawy oraz zaangażowanie w bieżące problemy społeczne.
NOMINOWANE DO TYTUŁU WARSZAWIANKI STULECIA
Budzińska-Tylicka
Działaczka polityczna i społeczna z licznymi osiągnięciami na rzecz praw kobiet. Prekursorka ruchów feministycznych w Polsce.
Wanda Gertz
Nazywana Emilią Plater Legionów Polskich. Żołnierka, major Wojska Polskiego, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Instruktorka i organizatorką obozów Przysposobienia Wojskowego Kobiet.
Stefania Grodzieńska Pisarka, aktorka estradowa i teatralna, satyryczka. Autorka tekstów. Poetka znana również pod pseudonimem Stefania Ney. Na terenie getta warszawskiego grała w teatrze Femina.
Zofia Kuratowska
Hematolog, profesor nauk medycznych, polityk i dyplomata. Współzałożycielka Społecznego Komitetu ds. AIDS.
Agnieszka Osiecka
Poetka, pisarka, reżyserka teatralna i telewizyjna, dziennikarka. Autorka niezapomnianych tekstów do piosenek.
Halina Skibniewska
Profesor Politechniki Warszawskiej, członkini PAN, pierwsza w historii Sejmu kobieta na stanowisku wicemarszałka. Projektantka znanych osiedli Warszawskich.
Maria Skłodowska-Curie
Dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Prekursorka i odkrywczyni w dziedzinie radiochemii. Inicjatorka i fundatorką Instytutu Radowego w Warszawie.
Danuta Szaflarska
Wybitna aktorka filmowa i teatralna. Łączniczka w Powstaniu Warszawskim. Występowała pod fikcyjnym nazwiskiem na koncertach dla walczących powstańców i ludności cywilnej.
Wanda Traczyk-Stawska
Inicjatorką opieki nad Cmentarzem Powstańców Warszawy oraz ustanowienia 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy. Żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.