Józef Wilkoń w Muzeum Karykatury

Styl  ilustracji Józefa Wilkonia jest natychmiast rozpoznawalny dzięki oryginalnym i charakterystycznym środkom wyrazu i malarskości przedstawień. W swoich pracach stosuje różnorodne techniki: tusz, gwasz, akwarela, pastel, akryl. Eksperymentuje z materią i zabarwieniem papieru, wykorzystując strukturę jego włókien, fakturę żeber, chłonność. Niektóre ilustracje powstały na przykład na papierze nazywanym „workowym”, „cukrowym” lub „gobelinowym” – z worków do pakowania cukru. Wilkoń pewnymi pociągnięciami pędzla nakłada czarne kreski, rozlewa monochromatyczne lub barwne plamy, które rozpływają się i wnikają w nasączone wcześniej wodą podłoże. Wprowadza kolor srebrny i złoty, potęgując efekt dekoracyjności rysunku („Szum drzew”, „Pan Tadeusz”). Pejzaże i przedstawienia figuralne Wilkonia zbudowane są z licznych mikrokompozycji abstrakcyjnych. Ilustracje te przywodzą na myśl wczesnośredniowieczne mozaiki lub gotyckie witraże. Czytelne są także nawiązania do renesansowych fresków lub motywów sztuki Bliskiego Wschodu („Iv i Finetta”, „O księciu Ibrahimie i pięknej Sinedhur”).

Artysta nadał swoim ilustracjom trzeci wymiar – swoje rzeźby określa ilustracjami „przestrzennymi” lub ilustracjami „w przestrzeni”. Przy ich powstawaniu – jak mówi – „rolę pędzla spełniają uderzenia siekiery czy pociągnięcia elektrycznej piły” (chociażby w książce „Psie życie”). Od początku lat 90. XX w. do dziś, z drewna i blachy stworzył prawdziwe „bestiarium” nazywane „Arką Wilkonia”. Ostatnio wkroczyło ono również do świata cyfrowego, w którym powstają także najnowsze projekty artysty („Zbuntowany elektron”).

Wystawa zatytułowana „Józef Wilkoń. Ręczna robota” w Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego to próba nie tylko prezentacji wybranych wątków z bogatego dorobku twórcy, lecz także ukazania różnych technik i sposobów pracy nad wybranymi projektami. Są wśród nich przede wszystkim zespoły ilustracji przygotowywane do tekstów innych autorów, ale i do twórczości literackiej samego Józefa Wilkonia. Wybór oryginalnych rysunków i rzeźb wzbogaca wyjątkowy eksponat – dużych rozmiarów tkanina – gobelin z Wilkoniową kompozycją. Całość uzupełnia przegląd plakatów i książek oraz pokaz ilustracji wykonanych w technice cyfrowej.

Wszystkie prezentowane rysunki, projekty i wydawnictwa pochodzą z kolekcji artysty. Współorganizatorem wystawy jest Fundacja „Arka” im. Józefa Wilkonia.

„Józef Wilkoń. Ręczna robota”

wystawa z cyklu „Mistrzowie ilustracji”

28 września – 25 listopada 2018

Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego

ul. Kozia 11, 00-070 Warszawa

Godziny otwarcia: wtorki – niedziele 10:00-18:0